شناسایی و رفع ایرادات مشکلات سیستم ترمز خودرو

سیستم ترمز در واقع یکی از حیاتی ترین بخش های هر خودرو است که در حفظ ایمنی رانندگی از اهمیت زیادی برخوردار است. بروز عکس العمل های سریع در مواردی مانند جلوگیری از برخورد به عابر پیاده یا تصادف با موانع مختلف، بدون سلامت سیستم ترمز امکان پذیر نیست. با توجه به این اهمیت، لازم است تا هر راننده به صورت مقدماتی با اجزای مختلف این سیستم و ایرادات رایج ترمز در خودرو آشنا شود تا در صورت مشاهده هر گونه اختلال در عملکرد ترمز خودرو، نسبت به رفع فوری آن ایراد اقدام نماید. در ادامه این مطلب با روش های شناسایی برخی از رایجترین مشکلات سیستم ترمز خودرو بیشتر آشنا خواهیم شد؛

پیدا کردن مشکلات سیستم ترمز خودرو

عیب ‌یابی مشکلات سیستم ترمز خودرو

توجه به برخی جزئیات در زمان ترمز گرفتن می تواند به ما در تشخیص خرابی ترمز کند، برخی از مهمترین این موارد که برای عیب یابی مشکلات سیستم ترمز خودرو مورد توجه قرار می گیرند، عبارتند از:

• کشیده شدن ماشین به یک سمت

این مشکل در بیشتر مواقع ممکن است به دلیل تنظیم نبودن کفشک ها یا مسدود بودن لوله های ترمز رخ  دهد، البته گاهی اوقات نیز منحرف شدن خودرو به یک چرخ در اثر بالانس نبودن چرخ ها یا نقص در جلوبندی ماشین اتفاق می افتد و برای تشخیص دقیق علت این ایراد، سلامت عملکرد هر دو بخش باید ارزیابی شود.

• صدای سوت

شنیدن صدای سوت در زمان ترمز گرفتن یکی از رایج ترین مشکلاتی است که راننده ها در مورد ترمز خودرو با آن مواجه می شوند. وجود این صدا به خصوص همزمان با رانندگی در ترافیک یا جاده های شیب دار بیشتر به گوش می رسد. این صدا در اغلب موارد به دلایل زیر ایجاد می شود:

• تمام شدن لنت ها و تماس بخش فلزی لنت با دیسک
• استفاده از لنت های بی کیفیت و غیر استاندارد که تماس لنت با دیسک موجب سوت کشیدن ترمز خواهد شد.
• پایین رفتن بیش از حد پدال ترمز

هر چند اختلاف بین پایین رفتن طبیعی پدال ترمز در زمان وجود ایراد با حالت طبیعی بسیار اندک است اما یک راننده با تجربه معمولا این فاصله را سریعا تشخیص می دهد. پایین رفتن بیش از حد پدال ترمز ممکن است به یکی از دلایل زیر رخ دهد:

• لنت ها رو به اتمام هستند و فاصله دیسک و لنت افزایش پیدا کرده است
• روغن ترمز رطوبت جذب کرده و نیاز به تعویض دارد؛ توجه داشته باشید که هر دو سال یکبار باید روغن ترمز را به طور کامل عوض کنید تا عملکرد صحیح سیستم ترمز حفظ شود.
• سفت شدن پدال ترمز

از دیگر مشکلات سیستم ترمز خودرو، سفت شدن پدال ترمز است. در این حالت دامنه حرکت پدال تغییر چندانی پیدا نمی کند اما برای توقف خودرو پدال باید با نیروی بیشتری فشرده شود. در بیشتر موارد این خشکی پدال به دو علت زیر ایجاد می شود:

• چرب شدن دیسک ها که موجب عملکرد منقطع ترمز خواهد شد
• اختلال در عملکرد بوستر ترمز؛ بوستر ترمز یکی از مهمترین اجزای سیستم ترمز است و هر گونه ایراد در این قطعه عملکرد صحیح ترمز را تحت تاثیر قرار می دهد و بلافاصله باید نسبت به رفع عیب آن اقدام نمود.

علائم خرابی ترمز خودرو

علائم خرابی پمپ ترمز

پمپ ترمز یکی از اجزای اصلی ترمز است که در زمان گرفتن ترمز وظیفه فرستادن روغن به درون لوله های ترمز را بر عهده دارد و با خرابی آن فشار ایجاد شده با پدال، از طریق روغن به سیلندر بزرگ و سپس لنت ها وارد نشده و در نتیجه ترمز امکان پذیر نخواهد بود. از جمله مهمترین نشانه های مشکلات سیستم ترمز خودرو می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• عدم وجود تعادل در حین ترمزگیری و منحرف شدن خودرو به طرفین؛ البته گاهی اوقات بالانس نبودن چرخ ها یا مشکل در لنت ها نیز باعث چنین وضعیتی خواهد شد.
• تغییر موقعیت پدال در زمان ترمز کردن؛ زمانی که پمپ ترمز ضعیف شده باشد، فاصله پایین آمدن پدال و مدت زمان توقف خودرو بعد از ترمز گرفتن افزایش می یابد و در چنین مواقعی باید سلامت پمپ ترمز و دیگر اجزای این سیستم بررسی شود. توجه داشته باشید که با خرابی کامل پمپ ترمز قادر به ترمز گرفتن نخواهید بود.
• ترمز نگرفتن خودرو، با از کار افتادن کامل پمپ ترمز، روغن نیرویی برای فشار به پیستون ها نخواهد داشت و نمی توان ترمز گرفت؛ اما در اغلب مواقع پیش از اینکه پمپ ترمز کاملا بسوزد نشانه های ضعیف شدن آن توسط راننده احساس می شود.

علت ترمز نگرفتن ماشین بعد از تعویض لنت

زمانی که با پایان یافتن لنت ها اقدام به تعویض لنت های سیستم ترمز می کنید، ممکن است بنا به برخی دلایل همچنان در ترمز گرفتن با مشکل مواجه شوید. از جمله مهمترین علل بروز مشکلات سیستم ترمز خودرو می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• وجود هوا در سیستم ترمز به دلیل هواگیری نامناسب که سبب تضعیف عملکرد سیستم ترمز خواهد شد
• نصب نادرست لنت های ترمز و وجود شکاف آزاد بیش از حد بین پشت لنت ترمز جدید و پیستون کالیپر
• استفاده از لنت های نا مرغوب و غیر استاندارد
• نشتی روغن ترمز و کم شدن سطح آن
• خرابی بوستر ترمز به دلیل فرسودگی یا سایش بیش از حد
• از کار افتادن یا خرابی سیلندر اصلی روغن ترمز

علت نگرفتن ترمز خودرو در سرعت بالا

علت ترمز نگرفتن ماشین در سرعت بالا

با توجه افزایش خطر تصادف و میزان آسیبی که در رانندگی با سرعت های بالا وجود دارد، عملکرد صحیح سیستم ترمز در این شرایط اهمیت بسیار بیشتری خواهد داشت. مواجهه با موانع مختلف در سرعت های بالای رانندگی نیز علاوه بر هشیاری کامل راننده، نیاز به واکنش سریع سیستم ترمز و توقف خودرو خواهد داشت و وجود هرگونه نقص در این بخش می تواند به قیمت جان افراد تمام شود. از جمله مهمترین علل مشکلات سیستم ترمز خودرو در سرعت های بالا می توان موارد زیر را نام برد:

• کمبود روغن ترمز
• رو به اتمام بودن لنت های ترمز
• فرسودگی دیسک های ترمز
• داغ کردن دیسک و لنت های ترمز

توجه داشته باشید که حتی با وجود شرایط گفته شده، معمولا در رانندگی با سرعت پایین، مشکلی در ترمز گرفتن ایجاد نشده یا قابل حس نخواهد بود؛ اما با افزایش سرعت فرایند توقف خودرو دچار اختلال خواهد شد؛ در چنین مواقعی به هیچ عنوان برای توقف ماشین خود از کشیدن ناگهانی ترمز دستی استفاده نکنید چرا که خطر واژگون شدن خودرو را به همراه خواهد داشت؛ در عوض به آهستگی از سرعت خود با سنگین کردن دنده ها بکاهید و در صورت امکان به نزدیکترین تعمیرگاه برای تشخیص و رفع ایراد سیستم ترمز مراجعه نمایید.

دلایل رایج ترمز خودرو

علت ‌های رایج مشکلات ترمز

پیش از آنکه به دنبال تعمیر مشکلات سیستم ترمز باشیم؛ می توان با شناخت علل ایجاد چنین مشکلاتی تا حد امکان از بروز چنین ایراداتی برای ترمز خودرو جلوگیری کرد. در ادامه برخی از رایجترین این دلایل را مورد بررسی قرار خواهیم داد:

• استفاده از لنت های نا مرغوب و غیر استاندارد

کیفیت پایین لنت های ترمز می تواند عامل بسیار مهمی در ایجاد بسیاری از مشکلات ترمز  از جمله سوت کشیدن، صدای خر خر چرخ ها و کاهش قدرت ترمز گیری خودروی شما باشد؛ همیشه سعی کنید در هنگام تعویض لنت، از برند های استاندارد و انواع مطابق با توصیه های ارائه شده در دفترچه راهنمای خودروی خود استفاده کنید تا علاوه بر عملکرد صحیح ترمز، مانع از آسیب دیگر اجزای ترمز شوید.

• استفاده از روغن ترمز نامناسب یا بی کیفیت

همان طور که گفته شد، روغن ترمز مهمترین عامل انتقال نیرو به لنت ها می باشد و ایراد در کیفیت این روغن نقش مستقیم در کاهش عملکرد ترمز خواهد داشت؛ در حالت معمول روغن ترمز در دو نوع آبی و زرد در بازار موجود است و طبق توصیه سازنده خودرو باید از نوع مخصوص به خودرو استفاده کرد. چنانچه به اشتباه روغن موتور نامناسبی به کار ببرید، ترمز گیری خودرو با مشکل مواجه خواهد شد. علاوه بر آن کارکرد زیاد روغن ترمز، به خصوص داغ شدن آن در اثر ترمز زیاد در سرازیری موجب جذب رطوبت توسط روغن و کاهش کار آیی آن خواهد شد. توصیه می شود برای حفظ کیفیت روغن ترمز بعد از هر 40 هزار کارکرد نسبت به تعویض آن اقدام شود. همچنین می توانید در مسیر های سرازیری به جای ترمز گرفتن های مکرر، رانندگی با دنده های سنگین تر را امتحان کنید تا از داغ شدن روغن و اجزای سیستم ترمز جلوگیری شود.

• خراب شدن بوستر ترمز

از دیگر دلایل مشکلات سیستم ترمز خودرو، خرابی بوستر ترمز است. این بخش از سیستم ترمز در حالت عادی نیرویی کمکی برای ترمز گیری ایجاد می کند و با خراب شدن آن پدال ترمز زیر پای راننده سفت شده و در اصلاح ترمز چوب می شود. به منظور تست سالم بودن بوستر ترمز می توانید در حالی که ماشین خاموش است، پا را روی پدال ترمز قرار دهید و سپس موتور را روشن کنید، اگر بوستر سالم باشد باید در این حالت پدال بین 2 تا 3 سانتی متر پایین تر برود و در غیر اینصورت به احتمال بسیار زیاد نشانه خرابی و ایراد در بوستر ترمز خواهد بود.

• خرابی پمپ ترمز و هوا گرفتن سیستم ترمز

اگر به هر دلیلی اجزای لاستیکی پمپ ترمز خراب شوند، انتقال روغن ترمز در سیستم دچار اختلال شده، پدال ترمز پایین تر از حد معمول می رود و عملکرد ترمز نیز کاهش پیدا می کند. همچنین کاهش سطح روغن ترمز در مخزن اصلی آن نیز باعث ورود هوا به سیستم ترمز شده و قدرت ترمز خودرو را کاهش می دهد. برای جلوگیری از چنین اتفاقاتی لازم است تا به صورت دوره ای سلامت پمپ ترمز و سطح روغن ترمز مورد بررسی قرار گیرد.

• نشتی روغن از سیلندر ترمز

بروز این مشکل را معمولا می توان با باز کردن چرخ ها به راحتی تشخیص داد؛ علاوه بر این وجود نشتی روغن از سیلندر ها به دلایل زیر می تواند موجب اختلال در عملکرد صحیح ترمز خودرو شود:

• ادامه دار بودن این نشتی موجب پایین آمدن روغن ترمز از سطح مجاز تعیین شده در مخزن شده و در نتیجه هوا وارد سیستم ترمز می شود و در نتیجه قدرت ترمز گرفتن خودرو کاهش پیدا خواهد کرد.
• کاهش میزان روغن ترمز در سیستم موجب کاهش نیروی وارد شده به سیلندر و لنت ها می شود و در نتیجه قدرت ترمزگیری خودرو نیز کمتر خواهد شد.
• با نشتی روغن ترمز از سیلندر احتمال آغشته شدن لنت ها و دیسک ها به این روغن وجود دارد و با چرب شدن این قطعات و کاهش اصطکاک بین این اجزا، قدرت ترمز ماشین نیز کاهش پیدا می کند.

علاوه بر مواردی که گفته شد وجود برخی مشکلات دیگر از جمله گیرپاژ کردن پیستون در سیلندر ترمز یکی از چرخ ها، مسدود شدن مسیر انتقال روغن ترمز و تنظیم نبودن ریگلاژ ترمز دستی نیز می توانند موجب بروز مشکلات ترمز شوند. با این وجود، به دلیل اینکه برخی از نشانه های خرابی ترمز ممکن است با علائم خرابی بخش های دیگر خودرو مانند جلوبندی و سیستم تعلیق یکسان باشد؛ بهتر است تا برای شناسایی دقیق مشکل به وجود آمده، از مشورت فردی متخصص در این زمینه استفاده شود و در صورت لزوم قطعات معیوب تعمیر یا تعویض شوند. همچنین نباید فراموش کرد که با وجود عملکرد صحیح ترمز نیز باید حداقل هر 6 ماه یکبار سیستم ترمز مورد بازدید دوره ای قرار گیرد. تا از مشکلات سیستم ترمز خودرو جلوگیری شود.

تعمیر ترمز های خودرو های کیا و هیوندا

تعمیر و نگهداری ترمز در خودروهای کیا و هیوندای

باید توجه داشت که عوامل مختلفی از جمله سبک رانندگی صحیح و انجام بازدید های دوره ای که کارخانه سازنده در فواصل زمانی مشخص توصیه می کند؛ نقش بسیار مهمی در حفظ عملکرد صحیح خودروهای کیا و هیوندای خواهد داشت. علاوه بر این در زمانی که نیاز به تعمیر یا تعویض قطعات سیستم ترمز دارید، بهتر است تا با مراجعه به مراکز خدماتی مجاز و معتبر از نصب قطعات اورجینال توسط افراد متخصص مطمئن شوید. تا از ایجاد مشکلات سیستم ترمز خودرو در ادامه جلوگیری شود.

برای حفظ عملکرد ترمز در این مدل از خودرو ها توصیه می شود که هر 6 ماه یکبار یا هر 12 هزار کیلومتر کارکرد خودرو، سیستم ترمز مورد بازدید کلی قرار گیرد؛ همچنین با توجه به نوع رانندگی، مسیر تردد و تعداد و شدت ترمزهایی که می گیرید، عمر لنت ترمز کیا نیز متفاوت است و اغلب بین 40 هزار تا 100 هزار کارکرد باید لنت ها تعویض شوند. همان طور که گفته شد نوع رانندگی شما در تعیین زمان دقیق تعویض لنت موثر است ؛ برای آگاهی از عمر باقی مانده لنت ها توجه به ضخامت آنها معیار نسبتا دقیقی می باشد؛ لنت های نو بین 8 تا 12 میلی متر ضخامت دارند و با افزایش کارکرد به مرور نازکتر می شوند و زمانی که ضخامت آنها به کمتر از 6.4 میلی متر برسد باید عوض شوند. استفاده از لنت فرسوده علاوه بر اینکه قدرت ترمز را به نحو خطرناکی کاهش می دهد، به سایر اجزای سیستم ترمز از جمله دیسک ها نیز آسیب رسانده و هزینه های بیشتری را به شما متحمل خواهد کرد. به همین جهت بهتر است که پیش از آنکه لنت های خودرو به پایان برسد، نسبت به تهیه لنت اورجینال متناسب با ماشین خود اقدام کرده و توسط فردی متخصص آنها  تعویض نمایید. همچنین برای افزایش طول عمر و بهبود کارآیی سیستم ترمز، سطح روغن ترمز را بررسی کرده تا در محدوده مجاز مخزن قرار داشته باشد.

 ایمنی و استانداردهای ترمز

امروزه با پیشرفت فناوری های به کار رفته در خودرو، سیستم های ترمز نیز روز به روز کامل تر شده و در جهت ارتقاء ایمنی خودرو و سرنشینان در حال پیشرفت هستند. انواع سیستم های پایدار کننده خودرو به کمک سیستم ترمز های کلاسیک آمده است تا در موقعیت های مختلفی از جمله سرعت های بالا، عبور از پیچ ها ، توقف های بسیار ناگهانی و شتاب گرفتن روی سطوح لغزنده بتوانند تعادل و ایمنی خودرو را حفظ کنند. از جمله مهمترین سیستم ها و استاندارد های نوینی که در ترمز خودروهای مدرن امروزی مورد استفاده قرار می گیرد، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سیستم ترمز ضد قفل (ABS)
• سیستم ترمز ضد لغزش که با نام های ASR یا TCS شناخته می شود
• سیستم ترمز با قابلیت تقسیم الکترونیکی بر روی هر چرخ و بر حسب وزن اعمال ‌شده (EBD)
• سیستم ترمز هوشمند (EBA)

جمع بندی

در مشکلات سیستم ترمز خودرو، توجه به جزئیات و علائم مختلف از اهمیت بالایی برخوردار است. از جمله مشکلات رایجی که ممکن است در سیستم ترمز خودرو رخ دهد، کشیده شدن ماشین به یک سمت، صدای سوت در زمان ترمز گرفتن، پایین رفتن بیش از حد پدال ترمز، و سفت شدن پدال ترمز است. هرکدام از این علائم می‌توانند به مشکلات مختلفی اشاره کنند، از جمله تنظیم نامناسب کفشک‌ها، فرسودگی لنت‌ها، رطوبت جذب شده توسط روغن ترمز، چرب شدن دیسک‌ها، یا اختلال در عملکرد بوستر ترمز. همچنین، خرابی پمپ ترمز نیز می‌تواند باعث عدم تعادل در ترمزگیری، تغییر موقعیت پدال، و حتی عدم ترمز گرفتن ماشین شود. با توجه به این نکات، عیب‌یابی دقیق و تعمیر موثر سیستم ترمز خودرو امکان‌پذیر است که باعث افزایش ایمنی و عملکرد بهتر خودرو می‌شود.

الماس پارت

سوالات متداول

• چه عواملی می‌تواند باعث صدای سوت در زمان ترمز گرفتن شود؟
  صدای سوت معمولاً ناشی از لنت‌های فرسوده یا استفاده از لنت‌های ناکیفیت است.
• علائم خرابی پمپ ترمز چیست؟
  علائم خرابی پمپ ترمز شامل عدم تعادل در ترمزگیری، تغییر موقعیت پدال، و عدم ترمز گرفتن ماشین است.